روش فشرده سازی و زمستانی کردن کندو
با خنک شدن هوا زنبورهای عسل کم کم دور هم جمع می‌شوند تا به تدریج خوشه زمستانیشان را تشکیل دهند به طوری که شان‌های خارجی اغلب خالی و بی زنبور عسل می‌گردند. این خود علامت آن است که زمان تنگ و زمستانی کردن کندوها سر رسیده و زنبوردار باید هر چه زودتر به این کار مهم برسد.
زنبوردار نخست به تمیز کردن تمام محفظه داخلی کندو و برداشتن موم‌ها و بره موم‌هایی را که زنبورها در جریان سال به کف دیواره‌ها و سقف کندو چسبانده‌اند می‌پردازد. پس از تمیز کردن کامل و با در نظر گرفتن قانون زمستانی کردن کندوها آنها را تنگ می‌کند.
تنگ کردن یعنی برداشتن قاب های اضافی از کندو و کم حجم کردن فضای داخلی آن با این هدف که گرم کردنش در زمستان برای زنبورها آسان گردد. قانون زمستانی کردن کندو عبارتست از (تمام شان‌های پر از زنبور عسل به اضافه یک شان عسل بدون زنبور در سمت راست و یک شان عسل بدون زنبور سمت چپ).
با این حساب اگر در کندویی زنبورهایش روی ۶ شان نشسته باشد باید آن را با ۸ شان زمستانی کرد. فضای خالی باقی مانده را با یک تخته که به کف کندو برسد از قسمت پر از زنبور عسل جدا کرده و داخل فضای خالی هم کاغذهای روزنامه مچاله شده می‌ریزند. هرگاه جمعیت قوی بوده و هر۱۰ قاب را کاملا پر کرده باشد دیگر تنگ کردن آن لزومی ندارد.
برای زمستانی کردنش روی قاب‌ها پارچه کتان دولا و روی آن نیز مقداری روزنامه می‌گذارند تا زنبورها بتوانند زمستان را گرم و سالم بگذرانند. هرگز از ورقه نایلونی برای این منظور نباید استفاده کرد چون مانع خروج بخار و باعث تشکیل قطرات آب در سطح داخلی نایلون می‌گردد. این قطرات روی شان‌ها چکیده و باعث کپک زدگی آنها در جریان زمستان می‌شوند.
در مناطقی که هوای زمستانی در وسط زمستان ناگهان گرم و پس از مدتی دوباره سرد می‌شود زمستانی کردن جمعیت ها در کندوهای دو طبقه ای توصیه می‌گردد به این طریق که جمعیت در طبقه بالا زمستان را بگذراند و طبقه پایین خالی باشد. در استان‌های شمالی ایران یعنی گیلان و مازندران و گرگان خیلی از سال ها همین حالت پیش می‌آید. هوای سرد زمستانی این نقاط در بهمن ماه با شروع باد گرم منطقه‌ای گرم می‌شود.
به طوری که اغلب شکوفه های درختان گوجه و گل بیدمشک باز می‌گردند. پس از ۱۰ الی ۱۵ روز هوا دوباره سرد شده و برف منطقه را می‌پوشاند. این وضع صدمه شدیدی به جمعیتی که ملکه شان به اتکاء گرمی هوا به تصور مداوم بودنش تخمگذاری را شروع کرده بود می‌زند.
چه در این مدت تعداد زیادی از تخم‌ها تبدیل به لارو سرباز و حتی سربسته شده و به وسیله انبوهی از زنبورها که در سطح شان‌ها و بالای سلول‌های لاروها هستند تغذیه می‌شوند. سرمای بعدی آنها را دوباره به خوشه زمستانی می‌فرستد. در نتیجه لاروها بدون غذا و بدون امکان گرم شدن مانده از سرما می‌میرند و لاروها داخل سلول‌های شان‌ها پس از مدتی کوتاه متعفن گشته جمعیت را سخت ناراحت می‌کند.
برای احتراز از این صدمات زمستان‌گذرانی جمعیت‌ها در کندوهای دو طبقه به طریقی که در بالا گفته شده پیشنهاد شده است چون گرم و سرد شدن های ناگهانی هوا در آن کمتر اثر دارد تا کندوهای یک طبقه و ناراحتی‌هایش هم از این لحاظ با تفاوت زیاد خیلی کمتراست. در طبقه پایین تنها یک شان خالی باید آویزان کرد تا زنبورها برای بالا رفتن از آن به عنوان نردبان استفاده کنند.
منبع : زنبورعسل و پرورش آن (شهرستانی، نعمت الله)